Ỷ Lan

Ỷ Lan (7 tháng 4, 1044 – 24 tháng 8, 1117) hay còn gọi là Linh Nhân Hoàng thái hậu, là phi tần của Hoàng đế Lý Thánh Tông, mẹ ruột của hoàng đế Lý Nhân Tông trong lịch sử Việt Nam. Bà đã hai lần đăng đàn nhiếp chính, khiến đất nước dưới triều triều Lý được hưng thịnh. Lần nhiếp chính đầu tiên (1069) khi vua Lý Thánh Tông thân chinh đi đánh Chiêm Thành. Bà  làm rất tốt việc nội trị, lòng dân cảm hóa hòa hợp, trong cõi vững vàng, tôn sùng Phật giáo, dân gọi là bà Quan Âm. Lần nhiếp chính thứ hai (1073) Sau khi Thượng Dương Hoàng thái hậu qua đời, Ỷ Lan được tôn làm Hoàng thái hậu nhiếp chính trong triều của con mình là Lý Nhân Tông, theo phò bà là Thái úy phụ chính Lý Thường Kiệt.

Năm 1103, Hoàng thái hậu đã phát tiền ở kho nội phủ để chuộc con gái do nhà nghèo bị bán ở đợ, đem họ mà gả cho những người đàn ông góa vợ. Bà còn đề xuất lệnh cấm trộm trâu và giết trâu bừa bãi. Tính đến năm (1115) bà đã cho xây cất 150 chùa, đền, trong đó có chùa Đại Dương Sùng Phú Tự ở quê hương (Phú Thị, Gia Lâm).